C. Lena Clazina, Luxemotor

De Lena Clazina (foto: eigenaar)
De Lena Clazina (foto: eigenaar)

Luxemotor

De Lena Clazina is een luxemotorschip, door schippers steevast als ‘luxemotor’ aangeduid. Dit scheepstype deed zijn intrede in de binnenvaart bij de opkomst van de verbrandingsmotor. Vanaf ongeveer 1920 gingen schippers van de toenmalige zeilschepen over op het inbouwen van voornamelijk ruwoliemotoren. Dat kostte achterin het schip ruimte, die er eigenlijk niet was. Vanwege het schroefrendement was eigenlijk ook een andere vorm van het schip noodzakelijk.

Zo werd een nieuwe scheepsvorm ontwikkeld, waarvan het achterschip aan de nieuwste inzichten was aangepast. In dat achterschip werd een soms fraai betimmerde roef ingetimmerd waarbij zelfs een zekere mate van comfort ontstond, die de schippers niet gewend waren. Samen met het kettingstuurwerk met stuurwiel gaf dit allemaal zo’n verbetering van de arbeidsomstandigheden, dat het type schip al snel de naam ‘luxemotor’ verdiende.

Een keukentje met een aanrecht en een pomp was in 1925 een luxe op een binnenschip  (foto: Trudy Boom-Reuvekamp)
Een keukentje met een aanrecht en een pomp was in 1925 een luxe op een binnenschip (foto: Trudy Boom-Reuvekamp)

Werkverleden en relatie met Gouda

De Lena Clazina, een ‘staalijzeren’ luxe motor van 24 x 4.20 meter en een laadvermogen van ongeveer 85 ton, werd in 1925 gebouwd bij scheepswerf Boot in Alphen a/d Rijn. Opdrachtgever was Teunis van Herk uit Ouderkerk a/d IJssel, hij noemde het schip naar zijn vrouw. Er werd bij de bouw een hypotheek gevestigd op het schip van 12.000 gulden, die in 1932 werd afgelost.

In 1961 is het schip door de zoon van Theunis, Marius, verlengd tot bijna 30 meter waarmee het laadvermogen toenam tot ruim 100 ton. Tot 1985 heeft het schip, voorzien van een laadmast met giek, voornamelijk zand en grind gevaren en vaak in Gouda gelost.

Naamswijziging

In 1985 kwam het in handen van schipper van Veen die het schip de naam “VIOS” gaf. Hij heeft er nog een poosje vracht mee gevaren en bleef er daarna op wonen In 1997 heeft hij het schip laten inkorten naar 25 meter, ongeveer de oorspronkelijke lengte. Daarna is het schip door diverse eigenaren als varend woonschip gebruikt, eerst in Schiedam, maar nu dus weer in zijn oude omgeving

Lena Clazina

In 2015 kreeg het de eerste naam, Lena Clazina, weer terug, een eerbetoon aan de historie van dit authentieke schip. De huidige eigenaren willen het schip verder restaureren door onder andere de mast weer terug te plaatsen.

Door de jaren heen hielden alle eigenaren de oude roef intact. Het interieur is zo mooi dat het een plaatsje kreeg in het boek ‘Behouden Binnenkant – Binnenkijken in het door de tijden heen bewaarde scheepsroefjes’.

De behouden binnenkant, een museum op zich  (foto: Trudy Boom-Reuvekamp)
De behouden binnenkant, een museum op zich (foto: Trudy Boom-Reuvekamp)

Hendrik Bijnsdorp, juni 2022