D. Vertrouwen, zelflossende Luxemotor

De Vertrouwen, lange tijd in bezit geweest van de familie Van Dam uit Oudewater, is in de omgeving van Gouda en op de Hollandse IJssel een oude bekende, jarenlang lag ze in de bocht door Oudewater in de “Binnen IJssel”.

Vertrouwen - Geladen, varend vanaf Oudewater
Vertrouwen – Geladen, varend vanaf Oudewater

Luxemotor

De Vertrouwen is een zogeheten ‘luxemotor’. Dit scheepstype, gebouwd  vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw, heeft een rechte steven en een geveegde (d.w.z. geleidelijk uit het water oplopende) motor kont. Een motorschip was al een luxe omdat de schipper niet meer afhankelijk was van de wind. Maar de term ‘luxe’ werd voornamelijk meegegeven aan dit scheepstype omdat het was voorzien van een stuurhut en een comfortabel schippersverblijf.

Geschiedenis met Gouda

De Vertrouwen is in 1934 in opdracht voor de gebroeders Van Dam gebouwd op scheepswerf De Merwede in Hardinxveld-Giessendam voor het bedrag van 12.601 gulden. De afmetingen waren 24,50 meter lang en 5,28 meter breed en een laadvermogen van 131,3 ton. Daarmee paste het net in de Waaiersluis in Gouda en de Doorslagsluis in Vreeswijk in de Hollandse IJssel, waar het schip van en naar Oudewater natuurlijk regelmatig doorheen moest. Grootvader Van Dam voer met het schip van 1934 tot 1954, zijn lading bestond vaak uit vlas en lijnzaadproducten voor de lijnoliefabriek in Oudewater

Zelflosinstallatie

In 1954 nam vader Van Dam het over. Hij liet het schip verlengen tot 35,41 meter en legde zich toe op het vervoer van zand en grind. Uit die tijd stamt ook de (nu nog werkende) zelflosinstallatie. Met de mast, de giek en de trekbak, in combinatie met diverse lieren en blokken, kan het schip zelfstandig laden en lossen. De zelflosinstallatie wordt aangedreven door een 1-cilinder liggende Deutz dieselmotor onder het voordek.

Zelflosinstallatie met de trekbak tijdens een demonstratie zandlossen
Zelflosinstallatie met de trekbak tijdens een demonstratie zandlossen

De Vertrouwen kon met de nieuwe lengte de Waaiersluis alleen nog met gelijk water passeren. Indertijd was daar een speciale vergunning voor nodig, die nu nog steeds bij het schip aanwezig is. Vader Van Dam voer met het schip tot 1999.

Zijn dochter, op het schip geboren, heeft met de huidige schipper vanaf 1999 het ruim van het schip geschikt gemaakt voor bewoning. Een deel van het laadruim is bewust niet betimmerd, om het laden en lossen met de zelflosinstallatie te kunnen demonstreren. Schepen met een nog werkende zelflosinstallatie zijn nog maar op de vingers van één hand te tellen.

De Vertrouwen in 1968, niet alle kinderen hebben een varende zandbak
De Vertrouwen in 1968, niet alle kinderen hebben een varende zandbak

In het schip staat nu een Gardner 6 LX motor, 110 pk bij1300 toeren per minuut. Eerdere motoren waren een 40 pk, 2 cilinder Brons en een zogeheten 105 pk 3 cilinder “Blauwe” Deutz SOMD.

De huidige schipper is reuze trots op zijn schip waarmee hij probeert een rijk stuk geschiedenis zichtbaar te houden met o.a. het geven van demonstraties zandlossen.

Tijdens de losdemonstatie
Tijdens de losdemonstatie

Hendrik Bijnsdorp en Pieter-Jan Vis, juni 2022