A. Gouwestroom, beurtmotor

Risico

Deze beurtmotor, een type motorschip dat veel in de beurtvaart werd gebruikt, is nu 98 jaar oud! Onder de naam Risico werd ze in 1924 gebouwd bij de werf van wed. Duijvendijk in Gouderak, aan de overkant van de Hollandse IJssel. Nu, in haar tweede jeugd, heeft ze een vaste stek in de Goudse Museumhaven, dus vlak bij haar geboorteplaats. Ook in haar werkzame jaren had dit schip een sterke band met Gouda.

De Gouwestroom in haar tweede jeugd  (foto: F. Jacques, 2018)
De Gouwestroom in haar tweede jeugd (foto: F. Jacques, 2018)

Huis op het water

Van haar eerste jeugd is betrekkelijk weinig bekend. De opdrachtgever voor de bouw was schipper Snoei of Snoeij uit Ouderkerk aan den IJssel. Hij voer vaak op de Hollandse IJssel. Het schippersgezin woonde met twee kinderen aan boord. Het schip, bij de bouw 19,95 meter lang en 3,90 meter breed, is in 1930 met 5 meter verlengd tot de huidige lengte. De Duitse bezetter heeft in 1941 het schip gevorderd, het moest toen in Den Haag varen. Na de oorlog werd het schip verkocht.

Vervoer bomen en planten van Boskoop – Amsterdam

Schip Gouwestroom van A. v.d. Bos afgemeerd bij het woonhuis aan de Burgemeester Colijnstraat. [coll. fam. V.d. Bos, scan okt. 2010]

Schipper Adriaan van den Bos kocht het schip in 1946 en gaf het de naam Gouwestroom. Hij voer er voornamelijk mee van en naar de Gouwe: tuinbouwproducten van Boskoop naar de Zaanstreek en op de terugweg hout voor de meubelindustrie van Amsterdam naar Boskoop en Waddinxveen. Van den Bos was gewend op zijn vorige schip te varen met een liggend haspel (stuurwiel) en zonder stuurhuis. Daarom demonteerde hij het stuurhuis van de Gouwestroom en bewaarde het thuis. Tot 1978 voer hij er vracht mee en in 1988 verkocht hij het schip.

Laden en lossen met eigen hijstuig (foto: collectie van de Bos/de Groot)
Laden en lossen met eigen hijstuig (foto: collectie van de Bos/de Groot)

Nieuw eigenaar, nieuwe aanpassingen

Daarna kende het schip verschillende eigenaren. De vorige eigenaren hebben het schip gerestaureerd en het ruim ingetimmerd tot een aangename woning. Om in het ruim voldoende hoogte te krijgen is de den (de opstaande kant van het ruim waarop de luiken rusten) ca 30 cm verhoogd.  

De voormalige schipperswoning achterop is behouden en in originele staat, evenals de houten bovenbouw van het stuurhuis. De huidige motor is een drie-cilinder Brons 3D van 60 Pk, in 1925 gebouwd door de vermaarde Brons-motorenfabriek in Appingedam. Deze motor is er in 1959 ingezet om het schip meer vermogen te geven zodat er ook dekschuiten mee gesleept konden worden. Hoewel niet de originele motor past deze motor goed bij dit museale schip.

De drie-cilinder Brons (Bron: website Museumhaven Gouda)
De drie-cilinder Brons (Bron: website Museumhaven Gouda)

Hendrik Bijnsdorp, juni 2022

(bronnen: Bestand Historische Schepen, Museumhaven Gouda, (oud-)eigenaren)