4-5. De Visbanken

Die vreemde luden

Aan weerszijden van de Gouwe, tussen de Donkere Sluis en het Amsterdams Verlaat, liggen de Visbank, waar tot rond 1900 vis werd schoongemaakt en verhandeld. Ze stammen uit 1588 maar kregen net na 1700 hun huidige uiterlijk met de natuurstenen zuilenrijen overdekt door een zadeldak. Tot 1850 waren ze verbonden door een houten trappenbrug, de Vis- of Aalbrug genoemd.
Begin 1900 verloor de tweeling haar functie. Op het nippertje zijn toen de Visbanken van de sloop gered, gelukkig maar.

Visafslag bij de Visbanken, ca 1905   (foto uit Streekarchief Midden-Holland, Gouda)
Visafslag bij de Visbanken, ca 1905 (foto uit Streekarchief Midden-Holland, Gouda)

Niet alleen bij de schippers, maar ook bij de vishandelaren maakte de Stad Gouda onderscheid: in de zogeheten “Visbank” aan de Lage Gouwe mochten alleen Goudse vishandelaren staan. In de “Vreemden Visbank” of “Korenbeurs” aan de Hoge Gouwe de vishandelaren van buiten de stad.

De verordening uit 1652 zegt: ‘Alle die vreemde luden die met vis ter marct comen, sullen staen an die ander zide van der Goude’.

Waar de naam “Korenbeurs” vandaan komt is niet duidelijk, voor zover bekend is er nooit graan verhandeld. Een goed bewaard geheim dus.

U vervolgt de themawandelroute “Scheepvaartstad Gouda” vanaf de Visbanken verder langs de Lage Gouwe.
Punt 4. De Donkere sluis bevindt zich richting de Markt (het centrum), sla rechtsaf de West-/Oosthaven op. U vindt de banner op de Sint Jansbrug ter hoogte van Westhaven 8 en Slijterij “Den Gouwen Aar” op Oosthaven nr. 6.
Punt 5. Het Amsterdams Verlaat bevindt zich op de Lage Gouwe ter hoogte van nr. 176a. Vanaf de Visbanken loopt u met de gracht aan uw linkerhand richting de Turfmarkt (met de Zalmschouwen en -rokerij). Ter hoogte van nr. 176a vindt u de banner aan de waterkant.

Hendrik Bijnsdorp, juni 2022